• De standaardbeheersmaatregel is temperatuurbeheersing. Deze beheersmaatregel laat toe de groei van de legionellakiemen te verhinderen en ze af te doden door de temperatuur van het water buiten het interval van 25 à 55 °C te houden. Als de waterleidingen met heet water gespoeld worden, moet het beheersplan ook een omschrijving bevatten van de getroffen voorzieningen om het risico voor verbranding bij personen te voorkomen.
  Bij gebruik van een goedgekeurde alternatieve beheerstechniek moet hier niet aan voldaan worden. Het toepassen van alternatieve beheersmaatregelen is mogelijk nadat het goedkeuringsprotocol zoals omschreven in het Legionellabesluit doorlopen is. Op de website van het Agentschap Zorg en Gezondheid kun je een actueel overzicht van de goedgekeurde systemen raadplegen.
• In alle nieuwe hoog- en matigrisico-inrichtingen moeten de watervoorzieningen worden gebouwd en geëxploiteerd volgens de Best Beschikbare Technieken (BBT). Ook bij elke verbouwing wordt rekening gehouden met het besluit. De meest recente uitgave van het BBT-handboek dateert van december 2017 en is samen met een FAQ-lijst verschenen. Ook de beslissingsbomen die er in opgenomen zijn, zijn een handig hulpmiddel.
• De exploitant moet voor alle watervoorzieningen een beheersplan hebben. Het beheersplan bevat minimaal: de identificatie- en contactgegevens van de exploitant, een technische beschrijving, een risicoanalyse en preventiemaatregelen voor de watervoorziening.
  Elke eindverantwoordelijke voor het ontwerpen of plaatsen van een nieuwe watervoorziening of delen ervan en voor de aanpassing van een bestaande watervoorziening reikt voor zijn bijdrage een conformiteitsattest uit, dat aan het beheersplan wordt toegevoegd.
  De exploitant is verplicht het beheersplan uit te voeren en de genomen maatregelen en bijhorende relevante gegevens te noteren in een register. Dit register moet ter inzage liggen.
  Bij nieuwe inrichtingen moet voor de eerste ingebruikname een beheersplan worden opgesteld. Bij iedere wijziging van de watervoorziening, het gebruik daarvan of wijzigingen in de omgevingsfactoren die een invloed kunnen hebben op het risico wordt het beheersplan geëvalueerd, eventueel bijgestuurd en de preventiemaatregelen worden met BBT in overeenstemming gebracht.
• Wanneer bepaalde drempelwaarden (niveau van verhoogde waakzaamheid of niveau van melding) overschreden worden, moet de exploitant actie ondernemen. De tabel op de website van het Agentschap Zorg en Gezondheid geeft de te nemen stappen overzichtelijk weer.
  De staalname (volgens plaats en frequentie vermeld in het beheersplan) moet uitgevoerd worden volgens een erkende methode. De stalen moeten door een geaccrediteerd of erkend laboratorium onderzocht worden (een overzicht van erkende laboratoria voor wateranalyse is via de website van het Departement Omgeving beschikbaar). Als een installatie en de beheersmaatregelen volledig voldoen aan de BBT, is de exploitant vrijgesteld van staalname.
• Het Agentschap Zorg en Gezondheid oefent het toezicht uit op de naleving van de bepalingen van het Legionellabesluit. De focus van de inspectie ligt op het beheersplan, de risicoanalyse en het register.
• Bij aanwijzing of vermoeden van onzorgvuldig beheer, van een onzorgvuldig opgesteld beheersplan of bij inschatting van een verhoogd risico kunnen de toezichthoudende ambtenaren extra onderzoeken opleggen en op basis van de risico-inschatting maatregelen aanbevelen.

Mogelijke vrijstelling

Artikel 18 stelt dat als het aantal personen dat per dag blootgesteld kan worden, nooit meer dan 40 is (exclusief werknemers) er vrijstellingen mogelijk zijn (o.a. vrijstelling van beheersplan, risicoanalyse, staalname, conformiteitsattest).
Hier staat dan wel tegenover dat de temperatuur van het warmwaterproductietoestel op minstens 60 °C ingesteld moet zijn en er maatregen getroffen moet worden om brandwonden te vermijden. Daarnaast is dan ook jaarlijks een specifiek onderhoud van de watervoorziening nodig, waarvan er ook een bewijs moet zijn.
Wie niet van die vrijstelling gebruik wil maken moet voldoen aan het Legionellabesluit.

De beslissingsbomen in de BBT Legionella zijn hierbij een handig hulpmiddel.