Competenties van jonge vrijwilligers erkennen: onderzoeksresultaten en aanbevelingen

Hoe kunnen we als samenleving meer erkenning geven aan wat jonge vrijwilligers leren dankzij hun vrijwillig engagement? Hoe kunnen we dat engagement nog meer stimuleren? Welk beleid is daarvoor nodig? Met die centrale onderzoeksvragen ging De Verenigingscoach in opdracht van het Departement Cultuur, Jeugd en Media (CJM) vorig jaar (2022) aan de slag. Het onderzoek resulteerde in een overzicht van praktijken, knelpunten en verwachtingen en vertaalde ze naar 17 concrete beleidsaanbevelingen.

De Vlaamse overheid wil de vrijwillige inzet van kinderen en jongeren in onze samenleving stimuleren en er erkenning aan geven. Die ambitie vertaalt ze in haar Jeugd- en Kinderrechtenbeleidsplan, waar het een van de prioriteiten vormt (Prioriteit 3: Engagement aan de samenleving door vrijwillige inzet). Het ontbreekt echter aan voldoende gegevens om er een visie en een beleid rond te ontwikkelen. Een kwalitatief onderzoek moest daarop een antwoord bieden.

Competenties erkennen én versterken

Kinderen en jongeren nemen heel wat vrijwillig engagement op, al dan niet in georganiseerd verband. Jeugdwerk en andere vrijwillig engagement zijn zeer populair, maar de waarde ervan wordt nog vaak miskend. Ook blijven bepaalde vormen van vrijwillige inzet onzichtbaar. De erkenning van de waarde van vrijwilligerswerk en van de opgebouwde competenties is daarom cruciaal.

Dit onderzoek belicht niet louter het formeel erkennen van verworven competenties. Het behandelt ook de aspecten die het voor jongeren mogelijk moeten maken om via vrijwilligerswerk met hun talenten aan de slag te gaan en zo hun competenties te versterken. 

Een belangrijk thema daarin is een lokaal ondersteuningsbeleid op maat van jonge vrijwilligers. Ook inclusief en drempelverlagend werken speelt een belangrijke rol, met aandacht voor toegankelijkheid en gelijke kansen voor elke jongere; of werk maken van een sterk vrijwilligersbeleid dat vrijwilligers erkent en ondersteunt. 

Bevindingen en beleidsaanbevelingen

Inclusief en drempelverlagend werken, vrijwilligersbeleid, lokaal ondersteuningsbeleid, intersectorale samenwerking, kadervorming … Al die thema’s komen aan bod in het onderzoeksrapport ‘Erkenning geven aan competenties die kinderen en jongeren ontwikkelen via hun vrijwillig maatschappelijk engagement’.

Benieuwd naar de onderzochte praktijken, de bevindingen van het onderzoek en aanbevelingen voor het beleid? Je kunt zowel het volledige rapport als de samenvatting hier inkijken: